Nieuws

Uitbreiding Nederlandse Labcodeset: nog meer laboratoriumgegevens eenduidig uitwisselbaar

Elke dag vinden op grote schaal laboratoriumonderzoeken plaats. Denk aan onderzoeken in diverse lichaamsmaterialen, geneesmiddelenspiegels, bij infectieziekten, of resistentiepatronen. De Nederlandse Labcodeset maakt het mogelijk dergelijke aanvragen en uitslagen van laboratoriumonderzoek uniform uit te wisselen. Dit komt onder andere het hergebruik van gegevens en de efficiëntie ten goede. 

Na de eerste versie in mei 2019 is nu de tweede versie van de Nederlandse Labcodeset beschikbaar. Met deze publicatie wordt het aantal beschikbare gecodeerde laboratoriumbepalingen in de set uitgebreid van ruim 5.000 naar 5.715. Deze bepalingen zijn gecodeerd met LOINC-concepten die verrijkt zijn met door professionals vastgestelde Nederlandse vertalingen, voorkeurseenheden conform de UCUM-notatie voor kwantitatieve bepalingen en SNOMED-uitkomstlijsten voor kwalitatieve uitkomsten. Met deze labcodes kunnen laboratoriumspecialisten elkaar beter begrijpen en gegevens in hun informatiesystemen verwerken tot betekenisvolle informatie. Er is een eenmalige mapping nodig van de eigen testcodes naar LOINC codes.

Ook nieuw is de ondersteuning voor het gebruik van zogenaamde panels. Met een panel kan met één code in één keer een verzameling van testen worden aangevraagd die bij elkaar horen. Dankzij het panel kun je in een keer een vraagstelling uitzetten naar een ander laboratorium. In de Viewer van de NL Labcodeset kunt u ook zien of een labcode behoort bij een panel. De Nederlandse Labcodeset heeft de status van een door VWS het Informatieberaad van VWS erkende essentiële Zorg Informatie Bouwsteen (ZIB)

U kunt de Nederlandse Labcodeset verkennen in onze browser en in de lijst. Om de labcodeset te downloaden en te gebruiken, heeft u een SNOMED-licentie nodig. Op www.nictiz.nl/licenties-en-downloads  leest u waar u lijst van SNOMED-releases kunt vinden.

De Nederlandse Labcodeset is bedoeld voor gebruik in alle klinische laboratoria en wordt inhoudelijk beheerd door de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie (NVKC) en de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM). De Nederlandse Labcodeset wordt functioneel beheerd en gepubliceerd door Nictiz. Meer weten? Klik hier.

De Richtlijn Bloedtransfusiebeleid is de eerste medische richtlijn die in Nederland tot stand kwam, toen nog bekend staand als CBO Consensus uit 2007. Nadien zijn er verschillende revisies geweest, Recent zijn 3 gereviseerde delen van de Richtlijn gepubliceerd in de Richtlijnendatabase:

• Laboratoriumaspecten
• trombocytentransfusies
• Transfusiebeleid bij de niet acuut bloedende patient.

In de komende periode zullen ook nieuwe modules over plasmatransfusies, transfusiereacties en bloedingen en bloedbesparende technieken aan deze richtlijn worden toegevoegd. Tevens worden modules uit de richtlijn van 2011 niet herzien zijn omgezet naar de modulaire opbouw en toegevoegd.

De richtlijn Bloedtransfusie is uitgegroeid tot een leidraad voor alle professionals die te maken hebben met het geven van bloedtransfusies en beoogt antwoorden te geven op belangrijke uitgangsvragen zoals: wie, wanneer, hoe, hoeveel en met welke producten getransfundeerd wordt en wat daarvan volgens wetenschappelijk onderzoek aan voordelig/nadelig resultaat verwacht mag worden.

Het initiatief voor deze revisie werd gezamenlijk genomen door de NIV, NVA en NVKC. De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de betrokken beroepsverenigingen.

In april 2016 heeft de ALV de Richtlijn Validatie en verificatie van onderzoeksprocedures in medische laboratoria vastgesteld.
Op verzoek van de EFLM is die richtlijn in het Engels vertaald en door de NVKC toegevoegd aan een Europese database klinisch chemische richtlijnen. Vanwege de grote belangstelling voor dit soort werk heeft de EFLM werkgroep accreditatie en ISO (WG-A/ISO) een opinion paper gepubliceerd gebaseerd op onze NVKC richtlijn. Om draagvlak te vinden bij andere landen zijn er wat kleine aanpassingen geïntroduceerd, maar de Nederlandse richtlijn blijft herkenbaar als fundament voor deze paper. We zijn dan ook trots dat ‘onze ‘richtlijn nu formeel de status heeft van EFLM opinion en als zodanig is gepubliceerd in CCLM met Nederlandse auteurs op eerste, tweede en laatste plaats.

Omdat biotine klinisch chemische analyses kan beïnvloeden heeft de European Medicines Agency besloten om de interferentie van biotine bij de productkenmerken en in de bijsluiter van geneesmiddelen op te nemen. Dit bij geneesmiddelen die voor oraal gebruik (≥150 microgram biotine per doseereenheid) en bij geneesmiddelen die voor parenteraal gebruik( ≥60 microgram biotine per doseereenheid) bevatten. Dit is door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen overgenomen en als volgt geformuleerd:

Samenvatting van de productkenmerken

4.4. Waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik

Interferentie met klinische laboratoriumtests

Biotine kan interfereren met laboratoriumtests op basis van een biotine/streptavidine-interactie die kan leiden tot onjuist lagere of onjuist hogere testresultaten, afhankelijk van de test. Het interferentierisico is hoger bij kinderen en patiënten met een nierfunctiestoornis en neemt toe bij hogere doses. Bij de interpretatie van laboratoriumtests moet rekening worden gehouden met een mogelijke biotine-interferentie, in het bijzonder wanneer een gebrek aan samenhang met de klinische symptomen wordt waargenomen (bijv. resultaten van schildkliertests die de ziekte van Graves nabootsen bij asymptomatische patiënten die biotine gebruiken of vals negatieve troponinetestresultaten laten zien bij patiënten met een hartinfarct die biotine gebruiken). In die gevallen waarin interferentie wordt vermoed, moeten zo mogelijk alternatieve tests worden gebruikt die niet gevoelig zijn voor biotine- interferentie. Het laboratoriumpersoneel moet worden geraadpleegd wanneer om laboratoriumtests wordt gevraagd voor patiënten die biotine gebruiken.

Bijsluiter

2.Wanneer mag u X niet innemen of moet u er extra voorzichtig mee zijn?

Wanneer moet u extra voorzichtig zijn met dit middel?

[Productnaam] bevat <hoeveelheid> biotine per <doseereenheid>. Als er een laboratoriumtest wordt gedaan, dan dient u aan uw arts of het laboratoriumpersoneel te melden dat u [Productnaam] gebruikt of onlangs heeft gebruikt, aangezien biotine van invloed kan zijn op de resultaten van de test. Afhankelijk van de test kunnen door biotine de resultaten te hoog of te laag zijn. Uw arts kan u vragen om met [Productnaam] te stoppen voordat de laboratoriumtests worden verricht. U dient zich er ook van bewust te zijn dat andere producten die u gebruikt, zoals multivitamines of supplementen voor haar, huid en nagels, ook biotine kunnen bevatten en de resultaten van laboratoriumtests kunnen beïnvloeden. Als u deze producten gebruikt, dan wordt u verzocht dit aan uw arts of het laboratoriumpersoneel te melden.

Voor laboratoriumprofessionals is het daarom van belang dat zij op de hoogte zijn van de invloed van biotine op de analyse. Aanvullende informatie is te vinden via de WIWA (Wat Interfereert Waar) Database, zie https://www.nvkc.nl/professional/wat-interfereert-waar?zoek=biotine&btnZoek=Zoeken