Hartmerkers

Terug naar het overzicht

Ook wel bekend als:

hartschadetest

Officiële naam:

hartmerkers

Verwante testen:

CK, CK-MB, troponine, myoglobine, BNP of NTproBNP

In vogelvlucht

Waarom deze test?

Om een hartinfarct of verminderde hartfunctie op te sporen.

Welk materiaal?

Bloed

Monster

Wat wordt getest?

De test bepaalt de hoeveelheid van een bepaalde hartmerker in het bloed. Hartmerkers zijn enzymen, eiwitten of hormonen die gemaakt worden in het hart. Als het hart beschadigd is door een hartinfarct of hartfalen komen deze hartmerkers in de bloedbaan terecht. Na een hartinfarct of tijdens slecht functioneren biedt de toename van de hoeveelheid van een hartmerker in het bloed inzicht in de mate van schade die het hart heeft opgelopen.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

De test

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraagt hartmerkers aan bij vermoeden van hartproblemen. Met de test is het mogelijk een hartinfarct of hartfalen vast te stellen en het effect op de conditie van het hart te volgen.

Wat betekent de uitslag?

Overzicht beloop en toepassing hartmerkers

Merker	Wat en waar	Beloop	Toepassing
CK	Enzym, komt voor in hart, hersenen en spieren	detecteerbaar: na 4-6 uur maximaal: na 8-24 uur weer normaal: na 48-72 uur, behalve als er opnieuw schade is of als er voortdurende schade is	Als screeningtest voordat CK-MB wordt aangevraagd
CK-MB	Het deel van totaal CK dat voornamelijk in hart voorkomt	detecteerbaar: na 4-6 uur maximaal: na 12-20 uur weer normaal: na 24-48 uur, behalve als er opnieuw schade of voortdurende schade is	Niet zo specifiek als troponine, maar kan aangevraagd worden als troponine niet beschikbaar is
Myoglobine	Eiwit dat zuurstof bindt en voorkomt in hart en spieren	detecteerbaar: na 2- 3 uur maximaal: na 8-12 uur weer normaal: na ca. 24 uur, behalve als er opnieuw schade of voortdurende schade is	Is eerste marker die aantoonbaar is na schade en is in combinatie met troponine bruikbaar om een hartaanval/hartfalen te detecteren.
Troponine	Deel van complex van eiwitten, waarvan er twee specifiek in het hart voorkomen: troponines: I en T	detecteerbaar na: 4 - 8 uur verhoogd: blijft 7-14 dagen lang verhoogd	Meest specifieke marker om een hartinfarct vast te stellen.
NT pro BNP	Hormoon dat in de linker hartkamer aanwezig is	detecteerbaar bij hartfalen. toename is afhankelijk van de ernst van het hartfalen	Bruikbaar om hartfalen vast te stellen en het verloop te volgen.

Troponine versus andere hartmerkers

Een toename van de hoeveelheid troponine in het bloed betekent altijd dat er daadwerkelijk een hartinfarct heeft plaats gevonden, maar de andere merkers kunnen ook verhoogd zijn door spierschade, anders dan de hartspier (bijvoorbeeld als gevolg van reanimatie).

Negatief

Er is (nog) geen hartmerker aantoonbaar in het bloed. Als te snel na een hartinfarct getest wordt, kan de uitslag negatief zijn terwijl er wel sprake kan zijn van een hartinfarct.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.

Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog een vraag? Stel deze aan een klinisch chemicus.

© 2020 Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, laatst bijgewerkt 17-10-2010

Terug naar het overzicht